Phần lớn Web Server đều chạy trên HDH Linux, vì vậy để cài đặt, quản lý hay giải quyết các sự cố trên Web Server chúng ta phải thông thạo các lệnh trên Linux. Sau đây vinasupport.com xin giới thiệu với các bạn danh sách 10 lệnh được sử dụng phổ biến để quản lý Web Server.
1. ls
Lệnh ls được sử dụng để liệt kê danh sách file và thư mục trong Linux. Khi sử dụng cùng tham số -l, nó sẽ chỉ ra các thông tin cơ bản như người tạo, quyền hạn, thời gian chỉnh sửa…
Nếu muốn hiển thị file ẩn trong Linux, chúng ta sử dụng lện ls với tham số -a
admin@vinasupport:~$ ls -la
2. pwd
Lệnh pwd sẽ in thông tin đường dẫn đầy đủ của thư mục mà bạn đang thao tác trên console (Working Directory).
admin@vinasupport:~$ pwd /home/admin
3. tail
Lệnh tail sẽ hiển thị phần nội dung ở cuối file text, mặc định nó sẽ hiểu thị 10 dòng cuối cùng của file. Ngoài ra khi sử dụng với tham số -f, lệnh tail sẽ hiển thị nội dung được ghi thêm vào file theo thời gian thực. Nó sẽ hữu ích cho người quản trị xem và giám sát file log.
admin@vinasupport:~$ tail -f /var/log/nginx/access.log 8.8.8.8 - admin [22/Feb/2019:15:56:34 +0000] "GET /uploads/2019/02/Nhung-Lenh-Linux-Huu-Ich-De-Quan-Ly-Web-Server-300x250.png HTTP/1.1" 200 67704 "https://vinasupport.com/" "Mozilla/5.0 (X11; Linux x86_64) AppleWebKit/537.36 (KHTML, like Gecko) Chrome/70.0.3538.110 Safari/537.36"
4. cat
Lệnh cat sử dụng để đọc, nối và in nội dung của 1 hoặc nhiều file và hiển thị nó ra màn hình. Bạn có thể sử dụng cat để xác nhận nội dung của các file config chẳng hạn. VD: Sử dụng lệnh cat với grep để xác định setting DocumentRoot của Apache hay thư mục root của nginx chẳng hạn.
admin@vinasupport:~$ cat /etc/nginx/sites-available/default | grep 'root'
root /var/html/www/vinasupport;
5. Grep
Lệnh grep được sử dụng để tìm kiếm văn bản, chuỗi ký tự. Nó tìm kiếm trong file các dòng chứa khớp với các chuỗi hoặc từ cần tìm kiếm. Đây là một trong những lệnh hữu ích nhất trên Linux.
Ngoài ra còn có egrep có nhiệm vụ tương tự grep nhưng hỗ trợ tìm kiếm theo Regular Expression.
admin@vinasupport:~$ grep 'chuoi-ky-tu' file.txt
6. Chmod
Chmod được sử dụng để thay đổi quyền của file và thư mục. Nó bao gồm 3 quyền là quyền đọc (read), quyền ghi (write), quyền thực thi (execute).
VD: chmod quyền cho toàn bộ file và thư mục trong 1 folder
# To change all the directories to 755 (drwxr-xr-x):
admin@vinasupport:~$ find /opt/lampp/htdocs -type d -exec chmod 755 {} \;
# To change all the files to 644 (-rw-r--r--):
admin@vinasupport:~$ find /opt/lampp/htdocs -type f -exec chmod 644 {} \;
7. Chown
Lệnh chown được sử dụng để thay đổi chủ sở hữu của file và thư mục. Đối tượng thay đổi là user và group của User.
8. cd
Lệnh cd (change directory) sẽ cho phép người dùng thay đổi thư mục đang làm việc (Working Directory).
admin@vinasupport:~$ cd /opt/lampp/htdocs
9. top
Lệnh top hiển thị hiển thị thông tin về tình hình sử dụng CPU và bộ nhớ và các tác vụ đang sử dụng tài nguyên của hệ thống.
10. history
Lệnh history sẽ hiển thị các danh sách command mà ta đã sử dụng trước đó. Các command được lưu tại đường dẫn ~/.bash_history. Đây là lệnh hữu ích để ta có thể tìm lại 1 command đã sử dụng trong quá khứ. Các bạn có thể tìm hiểu thêm về lệnh history qua bài viết Cách sử dụng BASH History Command
VD: Để tra 10 lệnh Linux bạn sử dụng nhiều nhất
admin@vinasupport:~$ history | awk '{print $2}' | sort | uniq -c | sort -rn | head -10
Nguồn: vinasupport.com
